Zespół Szkolno - Przedszkolny Szkoła Podstawowa w Rzeczycy Ziemiańskiej – status lokalowy i organizacyjny w czasie przemian i reform systemu oświaty.
W 1990 roku w Rzeczycy Ziemiańskiej istniały dwie niezależne placówki oświatowe – dwuoddziałowe przedszkole oraz ośmioklasowa szkoła. Obie instytucje mieściły się w obecnym gmachu, praktycznie w tych samych pomieszczeniach. Warunki były jednak dosyć trudne, chociaż jak na możliwości wiejskie – całkiem niezłe. Budynek, istniejący od 1968 roku, wymagał remontu. Ówczesna dyrektor szkoły – pani Aniela Dębniak - we współpracy z samorządem lokalnym podjęła się remontu gmachu szkolnego polegającego na wymianie kotłów c.o., odnowieniu elewacji, naprawie stropodachu oraz parkietu na sali gimnastycznej. Rodzice, widząc przychylny stosunek lokalnych władz do środowiska, z zapałem wspomogli dyrekcję w remoncie pomieszczeń szkolnych – położono wówczas boazerię, parkiet i drewniane podłogi w większości sal lekcyjnych i na korytarzu. Prace te były bardzo potrzebne, ponieważ przyczyniły się do podniesienia poziomu warunków socjalnych licznej grupy uczniów uczęszczających do szkoły i przedszkola. W latach 90 – tych do obu placówek uczęszczało około 180 uczniów.
Koniec lat dziewięćdziesiątych i początek XXI wieku w naszej szkole, jak we wszystkich placówkach oświatowych był przełomowy. W tym czasie stabilną, od wielu lat niezmienną sytuację w polskiej oświacie, poruszyły zmiany związane z reformą edukacji. Jej najwyrazistszym przejawem stała się likwidacja systemu ośmioklasowego na rzecz sześcioklasowej szkoły podstawowej oraz powołanie nowego szczebla edukacji dla młodzieży na poziomie gimnazjalnym. To były trudne zadania dla nauczycieli, uczniów, rodziców, ale także dla młodych jeszcze władz samorządowych. Przez te trudne chwile szkołę w Rzeczycy Ziemiańskiej przeprowadził nowy dyrektor pan Ryszard Zdyb.
W 2000 roku władze lokalne Uchwałą Rady Gminy powołały w Rzeczycy Ziemiańskiej Zespół Publicznych Placówek Oświatowych, w skład którego weszło publiczne przedszkole i publiczna szkoła podstawowa. Na jeden rok zagościło też tu publiczne gimnazjum, którego dyrektorem została pani Grażyna Pytlak. Jednak zgodnie z planem władz terytorialnych, polegającym na zamyśle stworzenia jednego dużego gimnazjum dla wszystkich uczniów z całej gminy, szkoła ta została przeniesiona do Trzydnika Dużego.
W roku 2001 dyrektor szkoły we współpracy z samorządem zorganizował pierwszą, bardzo dobrze wyposażoną, pracownię komputerową oraz kontynuował prace nad kolejnymi remontami wewnątrz budynku – wykonano meble do jadalni, zakupiono nowe pomoce dydaktyczne, odnowiono wszystkie łazienki, założono monitoring. Dyrektor Ryszard Zdyb zainicjował też powstanie Gminnego Zespołu Doskonalenia Nauczycieli, mającego na celu wspieranie kadry pedagogicznej we wdrażaniu reformy oświaty oraz ujednolicenie procedur związanych z zarządzaniem placówkami oświatowymi i pomiarem jakości ich pracy.
W roku 2003 samorząd lokalny pozyskał z funduszy unijnych znaczną pulę środków na termomodernizację 3 szkół na terenie gminy. Wśród nich znalazł się budynek ZPPO w Rzeczycy Ziemiańskiej. W ciągu kilku miesięcy zmieniono dzięki temu jego oblicze. Gruntowny remont dotyczył docieplenia ścian i wykonania nowej elewacji, wymiany okien, orynnowania, instalacji odgromowej, zmiany pokrycia dachu. Urządzono nowoczesną kotłownię, wymieniono instalację c.o., wykonano nowe odwodnienie. W celu prawidłowej organizacji wszystkich prac, sporządzono nową dokumentację techniczno - budowlaną budynku szkoły i Domu Nauczyciela. Wykonano kosztowne ekspertyzy, np. stropodachu na sali gimnastycznej. Kontynuację prac wykonanych przez gminę stanowiły działania rodziców, którzy wspomogli dyrektora w zamknięciu prac wewnątrz budynku i wokół niego. Zasługą rodziców stało się wyremontowanie sal lekcyjnych, sali gimnastycznej, wykonanie chodnika z kostki cementowej, rekultywacja terenu wokół szkoły – wycinka drzew, odnowienie boiska do piłki nożnej, sianie trawy.
Wśród innych działań podnoszących jakość funkcjonowania szkoły i przedszkola w Rzeczycy Ziemiańskiej należy wymienić współpracę z gminą w pozyskiwaniu środków unijnych na nową pracownię komputerową i centrum informacji multimedialnej, pomoc w remoncie pomieszczeń – sali na pracownię, biblioteki, zaplecza kuchennego i kuchni oraz zakup placu rehabilitacyjno – rekreacyjnego z funduszu prewencyjnego PZU.
W latach 2000 – 2009 liczba dzieci uczęszczających do szkoły i przedszkola w Rzeczycy Ziemiańskiej miała tendencje spadkowe - od 150 w 2000 r. do 114 w 2009. Od roku 2010 sytuacja demograficzna się stabilizuje i wskazuje nieznaczny wzrost liczby urodzeń młodych mieszkańców naszej miejscowości.
W latach 2010 – 2016 szeroko rozumiana społeczność szkolna /nauczyciele, rodzice, organ prowadzący, sołectwa/ podejmowała kolejne działania służące doskonaleniu bazy placówki. Wśród istotnych wymienić z pewnością należy kilkukrotną renowację drewnianych podłóg we wszystkich pomieszczeniach, zakup wertikali do okien w klasach, sukcesywną wymianę drzwi wewnętrznych, całkowitą wymianę mebli szkolnych, czyli zakup nowych jednoosobowych stolików i krzesełek o regulowanej wysokości oraz foteli obrotowych do pracowni komputerowej. Uzupełnianie zasobów szkoły w projektory multimedialne, tablicę interaktywną, telewizor i inny sprzęt multimedialny /w tym wymianę komputerów w pracowni komputerowej/. Na uwagę zasługuje też urządzenie pięknego ogrodu przyszkolnego, który pełni funkcje ozdobne, ale znajduje się w nim także „zielona klasa”, czyli miejsce, gdzie można prowadzić lekcje na świeżym powietrzu lub organizować spotkania po lekcjach. Dzięki jego organizacji uzyskaliśmy tytuł Szkoły Rozumnie Kształtującej Krajobraz nadany przez Lubelskiego Kuratora Oświaty. Obok szkoły znajduje się także 3 boiska /piłka nożna, siatkówka, ręczna/, parking, obszerny plac zielony, na którym organizujemy imprezy otwarte, np. szkolne dni rodziny, pokazy strażackie. Tern jest ogrodzony i zaopatrzony w zewnętrzny monitoring wizyjny.
Rok 2016 przyniósł znaczącą zmianę organizacyjną – reforma oświaty sprawia, że Rada Gminy podjęła decyzję o ponownym utworzeniu w Rzeczycy Ziemiańskiej ośmioklasowej szkoły podstawowej. Historia zatoczyła więc koło. Jednak na swój sposób to nowe wyzwanie, bo „nigdy nie wchodzi się dwa razy do tej samej rzeki”. To będzie zatem nowa szkoła, z nowymi wyzwaniami i nowym spojrzeniem na potrzeby uczniów…
Opr. Dorota Kałasz